مقایسه Ubuntu و CentOS – کدام سیستم‌عامل لینوکسی بهتر است؟

مقایسه Ubuntu و CentOS در سال‌های اخیر به دلیل تغییرات اساسی در ساختار CentOS، بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده است. نسخه کلاسیک، پایدار و قابل‌اعتماد CentOS Linux به طور کامل کنار گذاشته شده و جای خود را به CentOS Stream داده است. این تغییر بنیادی، نقش CentOS را در دنیای سرورها به طور جدی دگرگون کرده است.

CentOS Stream اکنون به‌عنوان شاخه توسعه‌ای بالادست برای Red Hat Enterprise Linux (RHEL) عمل می‌کند. این یعنی پیش از آنکه به‌روزرسانی‌ها به RHEL برسند، ابتدا در CentOS Stream ارائه می‌شوند. چنین ساختاری باعث شده این توزیع لینوکسی به یک نسخه «رولینگ ریلیز» تبدیل شود؛ مناسب برای توسعه‌دهندگانی که قصد تست قابلیت‌های جدید را دارند، اما نه چندان ایده‌آل برای محیط‌های عملیاتی که به پایداری بلندمدت نیاز دارند.

در این شرایط، سازمان‌هایی که به یک سیستم‌عامل پایدار و سازگار با RHEL نیاز دارند، معمولاً به گزینه‌هایی مانند AlmaLinux و Rocky Linux روی می‌آورند. این توزیع‌ها با حفظ سازگاری باینری با RHEL، خلأ ایجادشده توسط حذف CentOS Linux را پر کرده‌اند.

در نتیجه، مقایسه اوبونتو با سنت‌اواس در سال ۲۰۲۵ معنای متفاوتی نسبت به گذشته پیدا کرده است. اگر پایداری و قابلیت پیش‌بینی برای شما اولویت دارد، CentOS Stream گزینه مناسبی نیست. در عوض، Ubuntu LTS یا توزیع‌های مبتنی بر RHEL، انتخابی هوشمندانه‌تر برای استقرار در محیط‌های عملیاتی به شمار می‌روند.

تفاوت‌های کلیدی بین Ubuntu و CentOS

مقایسه Ubuntu و CentOS نشان می‌دهد که با وجود استفاده گسترده هر دو سیستم‌عامل در محیط‌های سروری، تفاوت‌های بنیادی در معماری، چرخه به‌روزرسانی، نحوه مدیریت بسته‌ها و کاربردهای کلی دارند. این تفاوت‌ها مستقیماً بر پایداری بلندمدت، امنیت و دسترسی به نرم‌افزارها تأثیر می‌گذارند.

معماری سیستم و پایه توزیع

CentOS بر پایه Red Hat Enterprise Linux (RHEL) ساخته شده و از بسته‌های RPM بهره می‌برد که با استفاده از ابزارهای YUM یا DNF مدیریت می‌شوند. همین موضوع باعث شده تا CentOS با نرم‌افزارهای سازمانی سازگار با محیط RHEL کاملاً هماهنگ باشد.

در مقابل، Ubuntu مبتنی بر Debian است و بسته‌های DEB را از طریق APT مدیریت می‌کند. این روش مدیریت بسته‌ها بسیار گسترده‌تر پشتیبانی می‌شود و معمولاً برای کاربرانی که با توزیع‌های متمرکز بر سازمان‌ها آشنایی کمتری دارند، ساده‌تر و قابل‌فهم‌تر است.

برای کسانی که به تفاوت Ubuntu و CentOS توجه دارند و پیش‌تر با CentOS Linux کار کرده‌اند، مهاجرت به Ubuntu به معنای عادت کردن به یک سیستم مدیریت بسته کاملاً متفاوت است. کاربرانی که به محیطی مشابه RHEL نیاز دارند، بهتر است گزینه‌هایی مانند AlmaLinux یا Rocky Linux را در نظر بگیرند.

چرخه انتشار و پایداری

در گذشته، CentOS Linux به دلیل تبعیت از چرخه به‌روزرسانی RHEL به پایداری معروف بود. اما CentOS Stream دیگر همان عملکرد را ندارد. اکنون این نسخه پیش از آنکه به‌روزرسانی‌ها در RHEL آزمایش شوند، آن‌ها را دریافت می‌کند. همین موضوع باعث شده تا CentOS Stream به یک سیستم «رولینگ ریلیز» تبدیل شود که برای محیط‌های تولیدی چندان مناسب نیست.

در سمت مقابل، Ubuntu چرخه انتشار بسیار قابل‌پیش‌بینی‌تری دارد. نسخه‌های LTS هر دو سال یک‌بار منتشر می‌شوند و تا پنج سال به‌روزرسانی‌های امنیتی دریافت می‌کنند. این ویژگی، Ubuntu LTS را به انتخابی مناسب برای استفاده در محیط‌های عملیاتی بلندمدت تبدیل کرده است.

بنابراین، برای افرادی که پایداری را به‌روزرسانی‌های پیوسته ترجیح می‌دهند، Ubuntu LTS گزینه‌ای به‌مراتب مطمئن‌تر نسبت به CentOS Stream خواهد بود. در نتیجه، انتخاب بین اوبونتو و سنت‌اواس برای سرور، بیش از هر چیز به نیاز شما به پایداری یا انعطاف‌پذیری بستگی دارد.

عملکرد و مصرف منابع

یکی از نکات مهم در مقایسه Ubuntu و CentOS، تفاوت آن‌ها در عملکرد و میزان استفاده از منابع سیستمی است. CentOS Linux برای اجرای بارهای کاری سازمانی بهینه‌سازی شده بود و با رویکردی مینیمال، از نرم‌افزارهای غیرضروری صرف‌نظر می‌کرد. این ویژگی باعث کاهش سربار سیستمی و افزایش بهره‌وری می‌شد. شایان ذکر است که لینوکس با سهم ۹۶.۳ درصدی در بین یک میلیون وب‌سرور برتر، همچنان در میزبانی وب تسلط دارد.

در مقابل، Ubuntu با وجود کارایی بالا، به‌صورت پیش‌فرض امکانات بیشتری را در خود جای داده است که این مسئله ممکن است استفاده از منابع را اندکی افزایش دهد. با این حال، این ویژگی‌ها در بسیاری از کاربردهای مدرن، خصوصاً در حوزه رایانش ابری، مفید واقع می‌شوند.

انتخاب مناسب برای میزبانی ابری و سرورهای مجازی

در حال حاضر، برای میزبانی VPS و استفاده در فضای کلاد، Ubuntu به انتخاب رایج‌تری تبدیل شده است. دلیل اصلی آن، سازگاری بالا و یکپارچگی قوی با سرویس‌هایی مثل AWS، Google Cloud و Microsoft Azure است. اکثر ارائه‌دهندگان خدمات ابری، Ubuntu را به‌عنوان سیستم‌عامل پیش‌فرض ارائه می‌دهند، چون از پشتیبانی گسترده و به‌روزرسانی‌های پیوسته برخوردار است.

در طرف مقابل، CentOS سابقاً در دیتاسنترهای سازمانی استفاده می‌شد، جایی که پایداری بلندمدت بیشترین اهمیت را داشت. اما با حذف CentOS Linux و معرفی CentOS Stream، این ثبات دیگر وجود ندارد. بنابراین کاربرانی که به دنبال یک سیستم‌عامل پایدار با نیاز به نگهداری کم هستند، بهتر است از Ubuntu LTS یا توزیع‌هایی مثل AlmaLinux و Rocky Linux استفاده کنند.

بروزرسانی‌ها و ثبات عملکرد

CentOS Stream به‌طور مداوم به‌روزرسانی می‌شود، و این تغییرات ممکن است بر عملکرد سیستم تاثیر بگذارند. هرچند این ویژگی برای توسعه‌دهندگان مفید است و امکان دسترسی سریع به قابلیت‌های جدید را فراهم می‌کند، اما مدیران سرور باید بیشتر مراقب تغییرات ناگهانی باشند تا از بروز مشکلات ناخواسته جلوگیری کنند.

در مقابل، Ubuntu به‌ویژه در نسخه‌های LTS، رویکردی ساختارمند در ارائه به‌روزرسانی دارد. این به‌روزرسانی‌ها طبق برنامه زمان‌بندی مشخص انجام می‌شوند که باعث می‌شود عملکرد سیستم در طول زمان پایدار و قابل‌پیش‌بینی باقی بماند.

ویژگی‌های امنیتی و به‌روزرسانی‌ها

در بحث امنیت نیز مقایسه اوبونتو با سنت‌اواس نکات قابل توجهی دارد. هر دو سیستم‌عامل از چارچوب‌های امنیتی برای کنترل دسترسی استفاده می‌کنند. CentOS از SELinux بهره می‌برد که سطح کنترل بالایی را در اختیار مدیران قرار می‌دهد، اما پیکربندی آن پیچیده است و در بسیاری از موارد توسط کاربران غیرفعال می‌شود.

در مقابل، Ubuntu از AppArmor استفاده می‌کند که ساده‌تر قابل راه‌اندازی است، گرچه کنترل کمتری نسبت به SELinux ارائه می‌دهد. همچنین، نحوه ارائه به‌روزرسانی‌های امنیتی در این دو سیستم متفاوت است. نسخه‌های LTS از Ubuntu با برنامه مشخص و مستند، آپدیت‌های امنیتی دریافت می‌کنند. اما در CentOS Stream، به‌روزرسانی‌ها به‌طور مستمر و نه‌چندان تست‌شده منتشر می‌شوند.

بنابراین اگر نیاز به امنیت پایدار و قابل‌پیش‌بینی دارید، Ubuntu LTS انتخاب ایمن‌تری خواهد بود. در صورتی که به دنبال جایگزینی برای CentOS هستید ولی نمی‌خواهید با ناپایداری‌های Stream مواجه شوید، AlmaLinux و Rocky Linux گزینه‌های مناسبی هستند.

جامعه کاربری و مستندات فنی

آخرین بخش از مقایسه Ubuntu و CentOS به جامعه کاربری و منابع مستندات اختصاص دارد. Ubuntu دارای یکی از بزرگ‌ترین جوامع لینوکسی است و مستندات گسترده‌ای در دسترس کاربران قرار دارد. این موضوع باعث شده Ubuntu برای تازه‌کارها و همچنین مدیران سیستم‌های حرفه‌ای، توزیعی بسیار در دسترس و قابل‌اعتماد باشد. همچنین شرکت Canonical پشتیبانی رسمی برای کسب‌وکارها ارائه می‌دهد.

CentOS در گذشته پشتیبانی گسترده‌ای از سوی کاربران سازمانی داشت، اما با مهاجرت کاربران به AlmaLinux و Rocky Linux، شبکه حمایتی آن دچار پراکندگی شده است.

در نتیجه، برای افرادی که نیاز به جامعه فعال و منابع مستند قوی دارند، Ubuntu همچنان انتخاب بهتری نسبت به CentOS Stream است. این امر در انتخاب بین Ubuntu بهتر است یا CentOS نقش کلیدی ایفا می‌کند.

مزایای CentOS

قبل از اینکه CentOS از ادامه پشتیبانی باز بماند، این سیستم‌عامل در محیط‌های سازمانی و میزبانی وب به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گرفت. بزرگ‌ترین مزیت آن، پایداری بود. CentOS از Red Hat Enterprise Linux (RHEL) ساخته شده بود و همان مدل انتشار را دنبال می‌کرد که این امر باعث می‌شد سیستم پایدار و تست‌شده‌ای برای استفاده در محیط‌های مختلف ارائه شود.

همچنین، CentOS با RHEL از نظر باینری سازگار بود و این ویژگی به کسب‌وکارها این امکان را می‌داد که بدون نیاز به تغییرات خاص، نرم‌افزارهای Red Hat را اجرا کنند. این مسئله فرآیند استقرار را آسان‌تر می‌کرد، به‌ویژه برای شرکت‌هایی که به نرم‌افزارهای مبتنی بر RHEL وابسته بودند.

CentOS به‌طور پیش‌فرض با SELinux فعال می‌آمد که یک چارچوب امنیتی قوی برای مدیریت دسترسی‌ها فراهم می‌کرد. اگرچه پیکربندی آن نیاز به دقت داشت، اما این ویژگی به شرکت‌ها اجازه می‌داد کنترل بیشتری بر امنیت سیستم خود داشته باشند.

در نهایت، CentOS رایگان بود، که آن را به گزینه‌ای عملی برای سازمان‌هایی تبدیل می‌کرد که نیازی به پشتیبانی رسمی نداشتند.

معایب CentOS

با وجود استفاده ۲۲ درصدی از CentOS در سازمان‌ها و ۲۸ درصد در بخش فناوری، این سیستم‌عامل مشکلاتی هم داشت. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات، محدودیت در دسترسی به نرم‌افزارها بود. در مقایسه با Ubuntu، CentOS مخزن نرم‌افزاری کمتری داشت و بسیاری از برنامه‌ها باید از مخازن شخص ثالث مثل EPEL نصب می‌شدند.

یکی دیگر از چالش‌ها، محدودیت در پشتیبانی تجاری بود. بر خلاف Ubuntu که پشتیبانی رسمی از طریق شرکت Canonical ارائه می‌دهد، CentOS فقط به کمک‌های جامعه کاربران وابسته بود و کسب‌وکارهایی که نیاز به پشتیبانی حرفه‌ای داشتند، باید به RHEL مهاجرت می‌کردند یا از خدمات شخص ثالث استفاده می‌کردند.

در نهایت، CentOS دارای یک چرخه به‌روزرسانی کند بود که در عین ایجاد ثبات، باعث می‌شد نسخه‌های نرم‌افزاری در گذر زمان قدیمی شوند، مگر اینکه به‌صورت دستی به‌روزرسانی شوند.

با توقف پشتیبانی از CentOS Linux، این معایب حتی بیشتر نمود پیدا کرده‌اند. CentOS Stream همان پایداری را که CentOS Linux داشت، ندارد و مزایایی که باعث شده بود CentOS Linux گزینه‌ای قابل‌اعتماد باشد، حالا عمدتاً به AlmaLinux و Rocky Linux منتقل شده‌اند.

مزایای Ubuntu

Ubuntu همچنان یکی از انتخاب‌های قدرتمند برای محیط‌های سروری است و دلایل زیادی برای این موضوع وجود دارد. یکی از بزرگ‌ترین مزایای آن، سهولت استفاده است. در مقایسه با CentOS، Ubuntu راه‌اندازی ساده‌تری دارد و این ویژگی آن را به انتخابی ایده‌آل برای کاربران تازه‌کار و توسعه‌دهندگان تبدیل می‌کند. علاوه بر این، Ubuntu از پشتیبانی بهتری برای نرم‌افزارهای مدرن برخوردار است که نیاز به مخازن شخص ثالث را کاهش می‌دهد. سازگاری با تکنیک‌های پیشرفته مجازی‌سازی، مانند مجازی‌سازی تو در تو، این امکان را برای کاربران فراهم می‌آورد که ماشین‌های مجازی را در داخل ماشین‌های مجازی اجرا کنند که برای محیط‌های آزمایش و توسعه مفید است.

مزیت دیگر Ubuntu، چرخه انتشار ساختارمند آن است. نسخه‌های LTS (پشتیبانی طولانی‌مدت) پنج سال به‌روزرسانی دریافت می‌کنند که این ویژگی باعث می‌شود Ubuntu گزینه‌ای قابل‌پیش‌بینی برای استفاده در سرورهای تولیدی باشد. این سطح از پایداری به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا بدون نگرانی از تغییرات ناگهانی سیستم، برنامه‌ریزی بلندمدت داشته باشند.

برای کسانی که در حال کار با رایانش ابری هستند، Ubuntu حضور قوی‌ای دارد و یکی از توزیع‌های لینوکس است که بیشترین استفاده را در AWS، Google Cloud و Microsoft Azure دارد. همچنین، سازگاری این سیستم‌عامل با فناوری‌های کانتینری مانند Docker و Kubernetes، آن را برای استقرار برنامه‌های مدرن بسیار مناسب می‌سازد.

معایب Ubuntu

اگرچه Ubuntu دارای مزایای زیادی است، معایبی نیز دارد که باید در نظر گرفته شوند. یکی از آن‌ها، به‌روزرسانی‌های مکرر است. در حالی که نسخه‌های LTS پایدار هستند، کاربران نسخه‌های غیر LTS باید هر شش ماه سیستم خود را به‌روزرسانی کنند.

یکی دیگر از مشکلات، تنظیمات پیش‌فرض Ubuntu است که بر قابلیت دسترسی تمرکز دارند و ممکن است بهترین انتخاب برای محیط‌های سازمانی که نیاز به سیاست‌های امنیتی سفارشی دارند، نباشد. علاوه بر این، Ubuntu به‌طور پیش‌فرض از SELinux استفاده نمی‌کند و این بدین معنی است که مدیران سیستم باید تنظیمات امنیتی اضافی را به‌صورت دستی پیکربندی کنند.

برای کاربرانی که به سیستم‌مدیریت بسته‌های مبتنی بر RPM عادت دارند، تغییر به APT و بسته‌های DEB نیازمند تعدیل در جریان کاری است. اگرچه سیستم‌مدیریت بسته‌های Ubuntu به‌طور گسترده پشتیبانی می‌شود، اما با CentOS و RHEL متفاوت است که می‌تواند مهاجرت به آن را پیچیده‌تر کند.

مقایسه CentOS و Ubuntu سرور: کدام‌یک نیازهای شما را بهتر برآورده می‌کند؟

بحث مقایسه CentOS و Ubuntu در سال‌های گذشته بیشتر حول محور ثبات در مقابل انعطاف‌پذیری بود. CentOS Linux برای پایداری بلندمدت انتخاب می‌شد، در حالی که Ubuntu به دلیل سهولت استفاده و به‌روزرسانی‌های مکرر ترجیح داده می‌شد. حالا که پشتیبانی از CentOS Linux متوقف شده است، این سوال پیش می‌آید که آیا CentOS Stream گزینه مناسبی است یا باید به Ubuntu مهاجرت کرد؟

برای کسانی که به دنبال جایگزینی مستقیم برای CentOS هستند، AlmaLinux و Rocky Linux تجربه‌ای مشابه با CentOS Linux ارائه می‌دهند که از یک چرخه به‌روزرسانی قابل‌پیش‌بینی پیروی می‌کنند. اما برای کاربرانی که بر روی محیط‌های ابری، سازگاری نرم‌افزاری و نگهداری آسان‌تر تمرکز دارند، Ubuntu LTS گزینه بهتری است.

نتیجه‌گیری

در نهایت، انتخاب بین CentOS و Ubuntu بستگی به نیازهای خاص سازمان‌ها و کاربران دارد. CentOS Linux که تا پیش از تغییرات به پایداری و تطابق با RHEL شهرت داشت، اکنون با گذار به CentOS Stream دیگر آن سطح از ثبات را ارائه نمی‌دهد. این تغییرات باعث شده است که جایگزین‌هایی همچون AlmaLinux و Rocky Linux به عنوان گزینه‌های مناسب برای کسانی که به دنبال سیستم‌عامل‌های RHEL-compatibale هستند، مطرح شوند.

از سوی دیگر، Ubuntu به دلیل سهولت استفاده، چرخه به‌روزرسانی قابل پیش‌بینی، و پشتیبانی گسترده از فناوری‌های مدرن، همچنان انتخابی ایده‌آل برای بسیاری از سازمان‌ها به‌ویژه در محیط‌های ابری و توسعه نرم‌افزار است. ویژگی‌های Ubuntu LTS آن را به گزینه‌ای پایدار و قابل‌اعتماد برای سرورهای تولیدی تبدیل کرده است.

در نهایت، برای سازمان‌هایی که به دنبال ثبات بلندمدت و امنیت هستند، Ubuntu LTS یا RHEL-based alternatives همچون AlmaLinux و Rocky Linux بهترین انتخاب‌ها هستند. اگر نیاز به سیستمی انعطاف‌پذیرتر و مناسب برای توسعه و آزمایش دارید، Ubuntu به دلیل راحتی در استفاده و پشتیبانی از فناوری‌های نوین، گزینه مناسب‌تری خواهد بود.

سوالات متداول (FAQs)

• CentOS Linux چه شد؟
  CentOS Linux توسط Red Hat متوقف شد و جای خود را به CentOS Stream داد که همان سطح از ثبات را ارائه نمی‌دهد.
• تفاوت اصلی بین CentOS و Ubuntu چیست؟
  CentOS بر پایه RHEL ساخته شده بود و از بسته‌های RPM استفاده می‌کرد، در حالی که Ubuntu بر پایه Debian است و از بسته‌های DEB استفاده می‌کند. Ubuntu از پشتیبانی رسمی Canonical برخوردار است، در حالی که CentOS به پشتیبانی جامعه متکی بود.
• آیا CentOS Stream جایگزین خوبی برای CentOS Linux است؟
  نه، برای محیط‌های تولیدی. از آنجا که CentOS Stream به‌روزرسانی‌ها را قبل از RHEL دریافت می‌کند، کمتر پایدار از CentOS Linux است. کاربرانی که به چرخه انتشار پیش‌بینی‌شده نیاز دارند باید به AlmaLinux، Rocky Linux یا Ubuntu LTS فکر کنند.
• کدام سیستم‌عامل برای VPS Hosting بهتر است؟
  Ubuntu LTS بهترین انتخاب است به دلیل چرخه به‌روزرسانی قابل‌اعتماد، سازگاری با ابر و مخزن نرم‌افزاری وسیع.
• آیا هنوز می‌توانم از CentOS استفاده کنم؟
  فقط CentOS Stream موجود است، اما این نسخه با CentOS Linux تفاوت دارد. برای جایگزینی پایدار، به AlmaLinux، Rocky Linux یا Ubuntu LTS فکر کنید.

یکی دیگر از مجموعه آموزش‌های لینوکس به اتمام رسید. آیا در رابطه با این مقاله یعنی مقایسه Ubuntu و CentOS – کدام سیستم‌عامل لینوکسی بهتر است؟ سوالی دارید؟ اگر بله، لطفاً در بخش نظرات مقاله به ما اطلاع دهید. تیم متخصص ما به شما کمک می‌کند تا سوالات خود را بلافاصله حل کنید.